Chi tiết bài viết

Bạn sẽ sai lầm khi nghĩ rằng một bữa ăn kiểu bento chỉ là một bữa ăn chuẩn bị nhanh cho những người bận rộn. Về bản chất thì bữa cơm được gọi là bento không khác gì hộp cơm thông thường nhưng những đặc thù riêng biệt của bento mới cho thấy đó là một phần quan trọng của nền văn hóa ẩm thực Nhật Bản và không chỉ đơn giản là việc ăn uống.

Bữa ăn của người lao động và bữa ăn nhanh của những quí tộc

Các nhà sử học đã khám phá ra rằng truyền thống chuẩn bị những hộp đồ ăn tiện dụng đã có từ thế kỉ XII. Không được tinh chế cầu kì, những bữa ăn đó được làm bởi những người làm việc ngoài trời(nông dân, ngư dân...). Tuy nhiên, thói quen này đã lan truyền đến tầng lớp xã hội cao hơn. Bento trở thành bữa ăn tiện dụng của du khách trong thời Minh Trị, và quan trọng, đó phải là một chuyên du ngoạn ngoài trời, tiệc trà, sân khấu kịch kéo dài hàng giờ đồng hồ. “Ekiben”(cơm hộp bán nhà ga) nổi tiếng lần đầu tiên xuất hiện trong thời Minh Trị dù cho các nhà sử học vẫn còn chưa rõ nhà ga nào đã bán nó đầu tiên. Tuy nhiên, trong thế kỉ XX giữa những trận chiến và tình trạng thiếu lương thực, sẽ là xa xỉ nếu ăn kiểu như vậy. Các sinh viên và học sinh Nhật cũng thường dùng bento trong bữa trưa vì những trường học hiện đại thời kỳ đầu ở Nhật Bản không cung cấp bữa ăn này cho học sinh, việc này giảm dần sau Thế chiến thứ hai khi các nhà trường Nhật bắt đầu tổ chức các bữa ăn trưa tập thể. Từ thập niên 1980, bento bắt đầu được bán dưới dạng ăn liền (chỉ cần hâm nóng trong lò vi sóng) tại các siêu thị và cửa hàng thực phẩm Nhật Bản, các hộp gỗ bento đắt tiền vì thế được thay thế bằng các hộp giấy hoặc nhựa tiện dụng và giá rẻ.

Một phong cách thưởng thức cho tất cả mọi người

Một điều chắc chắn là bento không hề đơn điệu. Đầu tiên là bạn có rất nhiều sự lựa chọn để mua hộp, từ đồ sơn mài truyền thống đến những mẫu đồ nhựa giá rẻ. Xu hướng thời trang và khả năng sáng tạo của nhà thiết kế dường như không có điểm dừng. Hộp thường chia thành nhiều phần có thể chưa nhiều món ăn, gồm có cơm, cá hoặc thịt, rau, dưa chua... Các món ăn sẽ được chuẩn bị và sắp xếp theo cách mà khiến nó không bị xáo trộn khi di chuyển và chịu được nhiệt độ môi trường xung quanh. Đặc điểm quan trọng nhất trong tất cả chính là việc trình bày đẹp mắt dựa trên việc làm cho màu sắc hòa hợp. Người Nhật vô cùng tự hào trong việc chuẩn bị bento thật ngon miệng và hình thức sáng tạo. Cùng xem một số ví dụ điển hình nhé:

- Ekiben (駅弁): Bento được bán tại nhà ga.

- Kyaraben (キャラ弁 dạng ngắn của キャラクター弁当): bento được sắp xếp tỉ mỉ để thể hiện nét đặc trưng của văn hóa, động vật, thực vật...

- Makunouchi bento (幕の内弁当): là bento truyền thống với cơm, umeboshi (một loại dưa muối), một lát cá hồi hun khói, trứng cuộn và những món khác.

- Noriben (海苔弁): Là loại bento cổ điển rất đơn giản với ít hơn 4 thành phần. Gạo được bao phủ bơi nori(rong biển).

- Hinomaru bento (日の丸弁当): Loại bento giống như lá cờ Nhật với umeboshi ở giữa.

Bento tình yêu

Bento tự làm được chuẩn bị cẩn thận và chu đáo nhằm truyền đạt cảm xúc của người làm đến người ăn. Đó là điều tốt nhất để bạn nói lên tình yêu của mình với ai đó. Trong một xã hội thay hành động bằng lời nói thì bento là hình mẫu hoàn hảo cho việc truyền đạt đấy. Một người mẹ yêu thương con mình, dành thời gian chuẩn bị bữa ăn cho con với một trình bày hấp dẫn để con mình có thể ăn ngon dù có gặp những quả cà chua không thích ăn... Hoặc có thể vui vẻ hơn như việc người vợ tạo ra một khuôn mặt giận dữ trong hộp của người chồng để nhắc nhở vui rằng mình vẫn đang giận vì một lỗi lầm của chồng.